Eye Movement Desensitization and Reprocessing, beter bekend als EMDR, is een psychotherapeutische behandeling die voornamelijk wordt gebruikt om trauma- en stressgerelateerde stoornissen te behandelen. De methode werd ontwikkeld door Francine Shapiro in de late jaren 80 en heeft sindsdien aanzienlijke aandacht gekregen vanwege de effectiviteit bij het behandelen van posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het basisprincipe van EMDR is dat oogbewegingen helpen om traumatische herinneringen te verwerken, waardoor de emotionele lading van deze herinneringen vermindert.
Trauma en stress begrijpen
Wat is trauma?
Trauma ontstaat wanneer een persoon een gebeurtenis ervaart die zo overweldigend is dat het normale copingmechanismen overstijgt. Dit kan variëren van eenmalige gebeurtenissen zoals een auto-ongeluk tot langdurige blootstelling aan stressvolle situaties zoals misbruik of oorlog. Wanneer trauma onbehandeld blijft, kan het leiden tot een breed scala aan fysieke en mentale gezondheidsproblemen.
Wat is stress?
Chronische stress, daarentegen, is een constante staat van spanning die voortkomt uit aanhoudende situaties die als bedreigend worden ervaren. Dit kan werkgerelateerd zijn, maar ook persoonlijke omstandigheden zoals financiële problemen of relationele conflicten. Beide situaties kunnen leiden tot vergelijkbare symptomen zoals angst, depressie, slaapproblemen en fysieke klachten als hoofdpijn en maagpijn.
Het begrijpen van trauma en stress is cruciaal voor effectieve behandeling. Het brein reageert op trauma door in een overlevingsmodus te gaan, waarbij hormonale veranderingen optreden die bedoeld zijn om onmiddellijke bedreigingen af te weren. Echter, bij langdurige blootstelling kunnen deze reacties schadelijk worden voor zowel de fysieke als mentale gezondheid. Daarom is het belangrijk om methoden zoals EMDR in te zetten om deze reacties te resetten en het brein weer in balans te brengen.
Hoe EMDR specifieke symptomen aanpakt
Het proces van een EMDR sessie
Een typische EMDR-sessie begint met een grondige intake waarbij de therapeut, bijvoorbeeld Claire van ClarifyTherapy.com, en cliënt samenwerken om traumatische herinneringen en bijbehorende negatieve overtuigingen te identificeren. De cliënt wordt vervolgens gevraagd om deze herinnering naar boven te halen terwijl ze tegelijkertijd hun ogen heen en weer bewegen door bijvoorbeeld de bewegingen van de vingers van de therapeut te volgen. Deze bilaterale stimulatie helpt het brein om de traumatische informatie opnieuw te verwerken en integreren.
Tijdens dit proces kan de cliënt verschillende emoties en fysieke sensaties ervaren, maar na verloop van tijd beginnen deze reacties vaak af te nemen. De therapeut begeleidt de cliënt door elke stap heen, zorgt ervoor dat hij of zij zich veilig voelt en biedt ondersteuning wanneer dat nodig is. Het doel is om de herinnering zodanig te herstructureren dat deze niet langer dezelfde intense negatieve emoties of fysieke reacties oproept.
Na afloop van een sessie zullen cliënten zich vaak moe voelen, maar ook opgelucht omdat een deel van het emotionele gewicht van de traumatische herinnering is verminderd. Dit proces wordt herhaald over meerdere sessies totdat de cliënt merkt dat de negatieve impact van de herinnering significant is afgenomen of volledig verdwenen is.
Wat je kunt verwachten na de behandeling
Na enkele EMDR-sessies rapporteren veel cliënten duidelijke verbeteringen in hun emotionele welzijn. Ze voelen zich minder getriggerd door herinneringen aan het trauma en ervaren minder angst of depressie. Ook fysieke symptomen zoals slapeloosheid, hoofdpijn of maagproblemen kunnen verminderen naarmate het lichaam minder in staat van paraatheid verkeert.
Bovendien merken cliënten vaak dat hun zelfbeeld verbetert. Trauma kan leiden tot negatieve overtuigingen over zichzelf, zoals gevoelens van waardeloosheid of schuld. EMDR helpt deze overtuigingen te herschrijven naar positievere en meer ondersteunende gedachten. Hierdoor kunnen cliënten beter functioneren in hun dagelijks leven en relaties.
Natuurlijk verschilt iedere persoon en elke situatie, dus sommige mensen hebben meer sessies nodig dan anderen om volledige verlichting te ervaren.